Social Media en het onderwijs zijn nog geen dikke vrienden. Tot deze conclusie kwam ik deze week na onderzoek voor een opdracht waarbij ik een presentatie moest geven hierover. Angst regeert nog steeds en gebruik van de digitale snelweg wordt door scholen eerder afgekapt dan aangemoedigd. Doodzonde als je je bedenkt wat een enorme mogelijkheden er zijn. Als ze maar wisten hoe ze te benutten.

Leuke opdracht
Ik zit aan mijn bureau als ik de mail binnen zie komen. Het is een nieuwe opdracht waarin ik gevraagd wordt een presentatie Social Media te geven voor mensen uit het onderwijs. Leuk, heel wat anders dan het bedrijfsleven! Ik denk dat daar namelijk nog een grote slag te slaan valt. Ik ga direct op onderzoek uit in de verwachting wel wat leuke cases of verhalen te vinden op het internet. Al snel ben ik een illusie armer.
Tegenvallend onderzoek
Op een enkele blog en slideshare presentatie na kom ik niet veel verder. Mijn netwerk dan maar eens inschakelen, genoeg kinderen te vinden. Hoe wordt Social Media bij hun op school ingezet? Echt vrolijk werd ik niet van de antwoorden. Mijn nichtje bijvoorbeeld, 18 jaar, volgt een MBO opleiding voor onderwijsassistente. Zij vertelt me dat alles bij hun op school angstvallig afgeschermd wordt en ze nergens op mogen. Hoe kan het dat iemand, die klaargestoomd wordt voor de PABO en straks les wil gaan geven, niéts meekrijgt over het gebruik en het inzetten van Social Media? Het is nog erger dan ik dacht.
Angst voor het onbekende
Scholen zijn bang. Leraren weten over het algemeen te weinig af van de Social Media kanalen, hebben geen idee hoe de meeste werken en zien er totaal het nut niet van in. Krampachtig doen ze daarom pogingen de leerlingen er juist zover mogelijk vandaan te houden. Hoe kunnen we ze laten zien dat het wél noodzakelijk is, van deze tijd en straks vooral ook heel belangrijk in het leven na school? We kunnen er namelijk niet omheen, Social Media is niet meer weg te denken uit de maatschappij. De vraag is alleen, hoe gaan we er mee om. Niet alleen op school, maar ook thuis.
Leerlingen weten het beter
Een veel gehoorde opmerking om mij heen van leerlingen is dat zijzelf ver voorop lopen op de leraren. Dit is logisch, want ook al wordt het op de scholen tegengehouden, thuis en op hun eigen smartphones zitten kinderen natuurlijk wel massaal op de digitale kanalen. Maar is het niet vreemd dat niemand ze dan wegwijs maakt en vertelt wat je er verder mee kunt behalve gezellig kletsen, elkaar afzeiken en spelletjes spelen? Want laten we eerlijk zijn, het niveau wordt er niet veel beter van, uitzonderingen daargelaten.
Weet wat er leeft
Als school wil je graag weten wat er leeft en wat er gezegd wordt over je school. Met behulp van diverse online hulpmiddelen kan je dit heel simpel voor elkaar krijgen. Maar denk als school ook eens aan de volgende zaken:
– Promotie van activiteiten op school zoals sportdagen, evenementen, uitvoeringen, open dagen, schoolfeesten, examenstunts
– Informatie zoals veranderingen in lesroosters, zieke leraren, lokaal veranderingen
– Weten wat er over je school gezegd wordt, snel inspringen op klachten of scheldpartijen
– Betrokkenheid creëren leraren/leerlingen
Betrek de ouders
Veelal zijn ouders ook niet op de hoogte van werking van bepaalde Social Media. Betrek ouders bij de de digitale activiteiten. Geef voorlichtingsavonden om ook ouders in te laten inzien dat het belangrijk is, de werking ervan en hoe ze kunnen helpen de kinderen hierin te begeleiden. Ouders en de school zullen samen sterk staan. Zorg dat je als school de kinderen bijhoudt en het liefst voor blijft. En onthoud: Social Media is leuk maar vooral ook zeer nuttig.
Welkom in de 21ste eeuw!
Top 10 Tips gebruik Social Media in het Onderwijs
– Maak een goed en duidelijk beleid omtrent gebruik Social Media op school. Verbied niet privé gebruik maar stel wel regels daarover op.
– Maak op de belangrijkste kanalen een profiel van de school aan. Denk aan Hyves, Facebook, Twitter, Youtube en zelfs misschien Linkedin.
– Maak een hashtag (#) aan voor je klas en gebruik deze voor alle mededelingen en betrek ook ouders hierin.
– Geef kinderen in de klas bijvoorbeeld een stelling of opdracht mee waarmee ze binnen Twitter mee aan de slag moeten.
– Laat de leraar mee twitteren en kinderen delen in bijvoorbeeld stand van zaken gemaakte proefwerken.
– Maak gebruik van Google Alerts bijvoorbeeld, om te weten wat er over je school gezegd wordt.
– Laat kinderen elkaar wekelijks #FF sturen op Twitter zodat ze leren respect te hebben voor anderen op het digitale kanaal.
– Maak gebruik van hashtags zoals #durftevragen.
– Indien een website aanwezig, koppel deze dan aan de Social Media door middel van buttons e.d.
– Laat kinderen op een leuke manier zien dat Social Media ook heel serieuze business is.
Gevolg
– Er zal meer verbondenheid komen tussen leraar en leerlingen.
– Doordat leraren mee doen op de Social Media en de educatieve vorm krijgt het een serieuzere toon.
– Kinderen hebben meer ervaring als ze straks de arbeidsmarkt op gaan of gaan studeren.
– Papieren rompslomp neemt af aangezien alle mededelingen digitaal zijn.
– Snellere communicatie dan papier, post of mail.
– Het maakt kinderen creatief, vooral gebruik Twitter met 140 tekens.
Woordenboek
* Tweets: berichten die je verstuurt
* Tweeps: mensen die twitteren
* Hashtags: keywords op Twitter. Een Hashtag wordt voorafgegaan door een #
* Retweet: een bericht wat door iemand anders doorgestuurd wordt
* #FF: Follow Friday. Deze hashtag wordt op vrijdagen uitgedeeld op Twitter door tweeps die daarmee een blijk van waardering geven aan iemand om diverse zelfaangegeven redenen en deze persoon aanbevelen om te volgen.
Je artikel is al wat ouders, maar nog steeds actueel!
Ik kan je verhaal helemaal beamen, zelf ben ik
sinds 1,5 jaar fanatiek met mijn klas aan het twitteren (twitter.com/Startblokgroep7).
Sinds die tijd heb ik samen met de leerlingen vele nieuwe mogelijkheden en uitdagingen ontdekt over hoe je sociale media succesvol in je klas of op je school kunt inzetten. Ik probeer daarbij twitter te gebruiken als meer dan alleen een kijkje in de klas. Ik heb daarover een artikel geschreven en dat is ook geplaatst op hetkind.org.
Misschien dat je het leuk vind om te lezen. Ik ben benieuw waar je nu (inmiddels) staat in je missie om onderwijs en sociale media te ‘conecten’
Groetjes,
Koen
Goed geschreven stuk en voor mij wel herkenbaar. Ben juist op zoek naar manieren om mijn onderwijs voor te geven in combinatie met social media.
Henk, ik ben op vakantie geweest (en sja, dat roep je niet op de Social Media zoals je zelf ook wel begrijpt) en daarna ben ik druk met andere dingen geweest. Daarnaast heb ik denk ik wel mijn zegje gedaan, ik denk dat wij het ook niet eens gaan worden. Kennelijk hebben anderen geen behoefte om te reageren. Ook dat is Social Media, je kan het niet afdwingen.
Voor de duidelijkheid: ik wil niemand overtuigen, ik wil alleen laten inzien dat er genoeg mogelijkheden zijn op gebied van Social Media, of het nou in het bedrijfsleven, het onderwijs of waar dan ook is. Echter, als mensen hun hakken in het zand zetten en echt niet willen, sja, dan kan ik daar verder ook niets aan doen. Gemiste kans denk ik. Ik hoop alsnog dat deze blog mensen (uit het onderwijs) aan het denken zet en misschien doet inzien dat het wel degelijk van belang is er iets mee te gaan doen. De discussie moet verder ook niet met mij zijn maar binnen het onderwijs zelf. Succes!
Ik krijg geen reactie op mijn laatste bericht, het ging hier toch om een inhoudelijke discussie over Social Media in het onderwijs?
Beste Corinne,
Bedankt voor je reactie.
Als docent heb ik meer aan echte online educatieve media bijvoorbeeld Tell me more dan aan communicatieve media als de Sociale Media.
Mijn leerlingen van 16 en ouder doen in en buiten de klas de hele dag niets anders dan bezig zijn met Sociale Media vooral vanwege hun behoefte aan contact, natuurlijk heel normaal voor die leeftijd. In het boek het Puberbrein wordt wel geconstateerd dat leerlingen op school ook andere zaken moeten aangeboden krijgen dan wat ze altijd al doen.
Naar mijn idee zijn er overigens nog weinig leerlingen in een brugklas die niet weten hoe ze met de meest gebruikte Sociale Media om moeten gaan. Ze leren ook veel van elkaar wat dat betreft. Klaarstomen voor het bedrijfsleven is mij in deze te kort door de bocht, onderwijsgevenden worden toch ook altijd aangesproken op hun pedagogische verantwoordelijkheid?
Ik blijf bij mijn standpunt: ik zie een hele hoop goede ICT-toepassingen hun intrede doen in het onderwijs, maar ik zie nog niet zo goed hoe ik wiskunde moet geven op Facebook of economie op Twitter.
Om voornoemde redenen denk ik dat veel docenten kritisch staan t.o.v. Sociale Media.
Ook zie ik veel hardwerkende collega’s rondom mij heen, mensen die er niets van maken heb je overal.
Het is uw taak mensen te overtuigen en dat lukt ook best.
Maar het is dan wel een beetje dom om een beroepsgroep tegen u in het harnas te jagen door ze eens van conservatisme te beschuldigen.
De ellende is dat iedereen iets over onderwijs te zeggen heeft, want iedereen heeft ooit op school gezeten.
Beste Henk,
hartelijk dank voor je reactie.
Ik snap je punten volledig, zeker dat er ook nadelen zitten aan het gebruik van Social Media. Die zijn er ook en die moeten we ook absoluut niet uitvlakken. Maar is het niet zo dat juist doordat docenten massaal de kop in het zand steken dit alleen maar in stand gehouden wordt?
Wat ik graag wilde laten zien met mijn blog (en ik heb het nergens over wetenschappelijk onderzoek gehad, alleen over mijn eigen onderzoek in mijn eigen omgeving) is dat er juist veel positieve kanten zitten aan Social Media. Maar hoe moeten de kinderen die zien als ze er niets over meekrijgen op school of thuis? Ouders zijn vaak ook niet op de hoogte, en ik vind het toch wel iets dat in het onderwijs thuis hoort. Ten slotte worden ze daar klaargestoomd voor het bedrijfsleven. Wat overigens niet wil zeggen dat ouders hun handen er vanaf moeten trekken, ook zij zouden meer betrokken moeten worden bij het gebruik van Social Media.
Ik ben blij met je realistische mening, mijn doel was ook een beetje de discussie uit te lokken. Gelukkig ken ik ook scholen waar het al enorm goed gaat en waar kinderen leren op verantwoordelijke manier om te gaan met Social Media. En hoe het er over een paar jaar uitziet? Geen idee, de tijd zal het leren. Maar 1 ding weet ik wel, je kan er gewoon niet meer omheen.
Beste Corinne,
Natuurlijk horen Sociale Media in het onderwijs thuis en moet je er wat mee doen. Ze zijn immers van deze tijd. Bij mij op school (MBO) gebeurt er veel mee.
Maar het is wel zo dat bij alle nieuwe media in de geschiedenis van de mensheid die er al geweest zijn, zoals TV en radio, na een tijdje ook een hoop nadelen naar voren zijn gekomen. Dat zal ook bij de Sociale Media niet anders zijn, ondanks hun grote potentie. Inleveren van privacy, alleen nog maar bezig zijn met de Social Media en buitensporige self-marketing, veilig achter een schermpje pesten, dat zijn toch de minder positieve kanten die ik zie bij mijn leerlingen, plus dat ze gek worden van alle informatie. Je kunt nog niet helemaal overzien wat daarvan de gevolgen zijn. Dat verklaart ook de huivering van veel docenten. Dat ze conservatief zouden zijn is iets wat ik absoluut niet herken, het is een idee waar mensen van buiten belang bij hebben om dat in stand te houden. En je mening baseren op een verhaal over je nichtje en nog wat van horen zeggen vind ik onwetenschappelijk onderzoek. Zo kan ik het ook.
Zelf heb ik moeite met de kritiekloosheid van veel mensen ten opzichte van deze media. In je artikel staan zeker ook goede standpunten. Maar het is ook teveel een weergave van waar je zelf mee bezig bent, met weinig aandacht voor de problemen die docenten tegenkomen en de keuzes die zij maken. Ik vind de voorgestelde educatieve mogelijkheden weinig indrukwekkend.
De docent is bovendien altijd de belangrijkste factor voor goed onderwijs, en niet het hulpmiddel. Dat is niet alleen mijn mening maar ook de conclusie van veel wetenschappelijk onderzoek.
Veel van de reacties op jouw artikel zijn nogal halleluja.
Ik ben liever realist dan gelovige, dat levert uiteindelijk het meeste op, ook voor mijn leerlingen.
hoi Mark,
bedankt voor je reactie. Ik ga de blogs lezen, ben benieuwd!
Ha Corinne, Onderwijs en Social Media. Mijn business :).. Bekijk ook eens mijn weblog. Zoek ook eens naar TPACK en bezoek de blog van Wilfred Rubens of Marcel de Leeuwe eens… Zolang het onderwijsproces maar centraal staat… De Didactische meerwaarde van Social Media is een kunst op zich.
ik ga eens kijken, bedankt voor je tip Kees.
Als je op (bijvoorbeeld) Tweetdeck zoekt op de combi #sociale media #onderwijs blijf je aardig op de hoogte van de voortgang in het Nederlandse taalgebied. En via de combi #socialmedia #education veel inspiratie uit met name de VS. Daar is al veel ontwikkeld voor m.n. het primair onderwijs.
Bedankt voor jullie mooie reacties.
Erno en Thijs, bedankt ook voor jullie linkjes. Nu helaas te laat voor mijn presentatie maar mooi voor de volgende keer om een keer door te lezen en eventueel mee te nemen. Ik sla ze in ieder geval even op.
Ik merk dat het veel discussie losmaakt. Iemand gaf me een mooie omschrijving:
je zou het als een zwemdiploma moeten zien. Niemand laat zijn kind in het diepe zwemmen zonder eerst een A diploma gehaald te hebben….. en dat geldt eigenlijk ook voor Social Media.
We laten de kids nu maar wat aanmodderen, maar neem ze mee aan het handje en begeleid ze vanaf het begin af aan. Dat start al op de basisschool.
Als HBO-docent kan ik alleen maar roepen “Wat een heerlijk stuk tekst; recht voor z’n raap!” Ook binnen het HBO onderwijs tref ik vooralsnog binnen het docentencorps een woud van onbegrip aan, voornamelijk gevoed door de onbekendheid rondom social media. Zelf gebruik ik social media tijdens m’n lessen en voor de interactie met studenten en ik heb gelukkig een paar medestanders. Maar het overgrote deel wijst het stringent van de hand. Ergo: ze vragen zich af of het wel goed is dat een docent (bv) twittert…. Het Reizend Circus (waar ik overigens lid van ben) zoekt in casu de dialoog met de student, het bedrijfsleven en met het onderwijs om duidelijk te maken dat social media reeds geïntegreerd is en dat het geen kwestie is van HOE social media worst opgenomen in het onderwijs maar WANNEER…
Groetend, Mark Bertrand
Concrete lesideeën vind je in het Ideeënboek Sociale Media in het Onderwijs: http://www.ernomijland.com/docs/smiho.pdf
Weet ik wel zeker Arrienne, als je er maar open voor staat. En dat vinden scholen nog wat lastig heb ik het idee. Ook angst voor het onbekende en niet weten wat je er mee aan moet. Maar juist de boel blokkeren en dichtgooien werkt averechts. Ik hoop dat ze echt gaan inzien dat je niet om Social Media heen kan, of je het nu als persoon leuk vindt of niet.
Mocht je ooit als toekomstige juf eens willen sparren over zaken, neem gerust contact met me op!
Hallo Corinne,
Ik denk dat je de spijker op de kop slaat, eigenlijk zelfs 2 keer.
Enerzijds omdat social media niet meer weg te denken is en dus een plekje in het onderwijs zal moeten krijgen.
Daarnaast omdat je een rol ziet voor alledrie de betrokken doelgroepen in het onderwijs; leerling, leerkracht en ouder.
In de Social Media Bootcamp van Social Media Wijs worden deze doelgroepen betrokken en draait het vooral om de mogelijkheden van social media in het leerproces.
Ik ben benieuwd hoe je presentatie valt, misschien heb je hier nog wat aan.
Groet,
Thijs van de Reep
Social Media Wijs
Hoi Corinne
Ik ben het helemaal met bovenstaande eens. Als toekomstige juf was ik al aan het bedenken hoe je daar nu goed gebruik van kunt maken.
Volgens mij zijn er voldoende mogelijkheden.
groetjes Arrienne